İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu İSKİ’nin Zeytinburnu bina açılışını yapmaya gelince kameralar önünde Zeytinburnu Belediye Başkanı Ömer Arısoy ile Abdi İpekçi Spor Salonu ile alakalı konuşmuş Projede Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Gençlik Spor Bakanlığı ve Zeytinburnu Belediye Başkanlığının İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) başkanlığını devre dışı etmenin kabul edilebilir olmadığını ifade ederek yaşayan sürece isyan etmişti.

İstanbul Times Gazetesi Olarak işin en yetkili kişisi İBB İmar ve Şehircilik Daire Başkanı Gürkan Akgün’den konu ile alakalı merak edilen bütün soruların cevabı aldık.

İŞTE O RÖPORTAJ :

1-Abdi İpekçi Spor Salonu’nun bulunduğu yerde İBB nin ne kadar arsası mevcut ?

Eski Abdi İpekçi Spor Salonunun bulunduğu arazinin yüzde 11’lik kısmı İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin. Bu da yaklaşık 7500 m²lik bir alana karşılık geliyor.

1. Hukuki ve imari olarak İBB’nin burada söz söyleme hakkı var mı ?

Evet, tabi ki. Hem mülkiyet sahibi olmasından kaynaklı olarak, hem de Büyükşehir Kanunu’ndan gelen yetkilerinden dolayı söz söyleme ve yaptırım hakkı bulunuyor. Herhangi bir parselde 1 metrekare dahi hisseniz olsa, sizden onay alınmadan bir işlem yapılması söz konusu olması mümkün mü? Burada ısrarla 1986 yılında yapılmış olan tahsisten bahsediliyor. Ancak bu yapılan tahsisin haricinde İstanbul Büyükşehir Belediyesinin sonrasında imar uygulamaları ile oluşmuş hisseleri bulunuyor ve bu hisseler için herhangi bir tahsis işlemi yapılmamış durumda.

Bir diğer ve önemli konu; bu alan, Zeytinburnu İlçesi Sur Tecrit Koruma Alanı (Tarihi Sit Alanı) sınırları içerisinde kalmakta ve Bakanlar Kurulu’nun 24 Mayıs 2006 tarihli kararı ile 5366 sayılı yasa kapsamında Yenileme Alanı olarak belirlenmiştir. Yenileme Alanlarında da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı onaylı Avan Proje olmadan herhangi bir uygulama yapılamaz.

İşin özü Zeytinburnu Belediyesi’nin vermiş olduğu ruhsat, onaysız bir Avan Projeye dayanmaktadır. Bunun da ötesi yürürlükte olan –ruhsat verilen tarihten bahsediyorum- imar planlarına da aykırıdır. Tüm bunları defalarca ve aylarca ilçe belediyesine bildirmiş olmamıza rağmen usule, yasaya uygun bir işlem yapılmamıştır.

Tespit edilen bu durum Toplu Konut İdaresi Başkanlığına, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına ve Gençlik ve Spor Bakanlığına bildirilmiş ancak herhangi bir sonuç alınamamıştır. Dolayısıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi olarak yasal mevzuatın gereği olarak, imar planlarına aykırı, tahsis ve izin işlemleri tamamlanmamış bu alan için encümen kararı alarak cezai işlem yapılmıştır.

Bu alanın plan sürecinden özetle şu şekilde bahsedebilirim. Ağustos 2012 tarihinde Bölgenin planları onaylanıyor. Uygulama İmar Planında burası, Kentsel ve Bölgesel Büyük Spor Alanı olarak planlanmış olup ilgili plan notları ile ‘mevcut tesisler kontur ve gabari açısından aynen muhafaza edilecektir’ deniliyor. Çünkü burada Surlardan dolayı tüm bölgede yüksekliğin 15 metreyi geçmemesi ancak sadece Abdi İpekçi Spor Salonunun da mevcut irtifayı aşmayacak şekilde yeniden yapılabileceği hüküm altına alınıyor. Bu son yapılan projede o da aşıldı!

15 Eylül 2020 tarihinde Zeytinburnu Belediyesi, Ağustos ayında Yenileme Kurulu tarafından eski adı ile Abdi İpekçi Spor Salonu ve yeni adıyla "Türkiye Basketbol Federasyonu Basketbol Gelişim Merkezi"ne ilişkin yenileme avan projesi ve mimari avan projesinin uygun bulunduğunu, ilgili mevzuat doğrultusunda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanının onayına sunulması için yazı yazıyor.

Ancak bu Avan Proje yürüklükte olan İmar Planlarına aykırı. Avan Projelerin de imar planlarına aykırı olması halinde onaylanması mümkün değil. Bunu da ilçe belediyelerine defalarca yazılı olarak bildirdik. Bunun üzerine Mart 2021 tarihinde İlçe Meclis Kararı ile imar planı değişikliği yapılıyor ve onama süreci tamamlanması için İBB Meclisine iletiliyor.

İBB Meclisi oy birliği ile bu gönderilen teklifi değiştirerek onaylıyor. Bu kısmı önemli, çünkü İBB Meclisinin ortak iradesini dahi dikkate almayan bir durum var. Değiştiriyor İBB Meclisi? Öncelikle plan değişikliğinde yapının yüksekliği belirsiz bir şekilde avan projeye bırakılmış. Bina yüksekliğini 26 metre olarak sınırlandırıyor. İkinci olarak Spor Alanı içerisinde ne kadar ticari alanın yer alacağı da yine avan projede belirsiz bir sürece bırakılıyor. Bunun da % 16 ile sınırlandırılması gerektiğini hükme bağlıyor. Şunu belirtebilirim ki, Kurulun onayladığı projede İmar Yönetmeliğine aykırı biçimde ticari faaliyetlerin oranı % 20’lerin üzerinde. Sonrasında da Yenileme Kurulu’nun uygun gördüğü avan proje imar planlarına aykırı olduğundan Başkanlık Onayı yapılmadan tarafımızca İlçe Belediyesine iade ediliyor.

Süreci takiben söz konusu alanda Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 1/5000 ve 1/1000 ölçekli İmar Planı Değişiklikleri 08.06.2022 tarihinde onayladı. Yine İstanbul Büyükşehir Belediyesinin onayını almadan ve yine yetkisini aşarak bu yanlış giden süreci bir şekilde meşrulaştırmanın yolu aranmış durumda maalesef.

2. 150 Milyon liralık ceza hangi bakanlığa kesildi? Bunu tahsil edebilmenizin hukuki dayanağı nedir ?

Bahsettiğim süreç doğrultusunda Yenileme Avan Projesi yürürlükte olmayan ve mülkiyetimiz nedeniyle Başkanlığımızdan görüş ve muvafakat alınmadan, İlçe Belediyesince düzenlenen yapı ruhsatı 24.06.2022 tarihinde iptal edildi. İmar Kanunu doğrultusunda da ilgili yapı sahibine ve fenni mesullere para cezası verildi.

3. İmar izni veren Zeytinburnu Belediyesi’nin bu proje için İBB ile ne tür bir hukuku vardır ?

Büyükşehir Belediyeleri, Büyükşehir Kanunu gereği İlçe Belediyelerini imar açısından denetlemeye yetkilidir. Bu noktada imara aykırı bir işlem görüyorsa, düzeltilmesi için önce İlçe Belediyesine durum bildirilir. Eğer gerçekleşmiyorsa, burada olduğu gibi imara aykırı işlemi durdurup cezai işlem yapabilir.

4. İBB’nin küçük bir hissesi var o da daha önce 50 yıllığına ilgili bakanlığa tahsis edilmiş durumda deniyor bu bilgi doğru mudur?

01.05.1986 tarihli Encümen Kararı ile 40 yıl süre için Gençlik ve Spor Bakanlığı Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü’ne tahsis işlemi, o dönemki 1629 ada 8 parsel içindir. Yeni oluşan 1.890 m²’lik kısmın hiçbir kamu kurum veya kuruluşuna tahsisi yapılmamıştır ve tüm tasarruf hakları İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ndedir.

5. İBB’nin onay vermemesi halinde bu tesisin yapılma imkanı var mıdır ?

Her kişi, kurum, kuruluş hukukun belirlediği normlara ve kurallara uymak zorundadır. Dolayısıyla İBB mülkiyetinin olduğu bu alanda, İBB Başkanlığınca onaylı bir avan proje olmadan tesisin hukuken yapılmaması gerekir. Bu süreçte yapılan işlemlere ilişkin hukuki mücadelemiz sürmektedir.

İstanbul halkının ihtiyaçlarını karşılayacak, kentimizi spor alnında ulusal ve uluslararası mecralarda ileriye taşıyacak bu ölçekte komplekslerin İstanbul’a kazandırılması elbette çok önemlidir. Ancak mevzuatı es geçerek, İBB’yi yok sayarak bir süreç yürütmek doğru değildir. Aynı zamanda böylesine büyük ölçekli yatırımların bölge içerisinde bütüncül olarak düşünülüp planlanması, hayata geçirilmesi gerekir. Tarihi sit alanına, silüete etkilerinin analiz edilip, ulaşım etüdlerinin yapılması ve buna göre bugünden kararlar üretilmesi gerekmektedir. Keşke daha proje üretim sürecinde masanın tarafları olarak Büyükşehir Belediyesi, ilgili Bakanlıklar, İlçe Belediyesi bir araya gelip koordinasyon dahilinde bu işlemleri yürütebilsek.

6. İmamoğlu Zeytinburnu İSKİ binasında ilçe Belediye başkanı ile girdiği tartışma da çok sayıda ticari birim var demişti burada spordan daha çok ticari bir rant mı söz konusu?

İBB Meclisinin onaylamadığı, toplam inşaatın %20’lik kullanımını aşan bir ticari alan belirlenmiş durumda. Elbette projede, ana fonksiyon olan Spor Faaliyetlerini destekleyici bir takım faaliyetler olabilir. Ancak yapılacak projede bunun oranının İstanbul İmar Yönetmeliği’ne de aykırı oranda yüksek belirlendiğini görüyoruz.

Kaynak İstanbul Times Haber Ajansı (İTHA)