Şeker hastalığı ırsi olması nedeniyle tüm dünyada halen en yaygın görülen hastalıklardan birisidir. Çocukluğumuzdan beri yakın çevremizdekinsanlardan sık sık şeker hastalığını duymuşızdur. Çok aşina olduğumuz bu hastalığın belirtilerini ve sonuçlarını az çok hepimizbiliriz. Bu yüzdendir ki ağız kuruluğu, idrara sık çıkma şikayeti olan hasta kendinde şeker hastalığı olabileceği şüphesi ile hemen kan şekerine baktırır ve hekime başvurur. Kan şekerinin yüksek bulunması ile şeker hastalığı tanısı konulur. Fakat her zaman şeker hastalığı tanısı koymak bu kadar kolay değildir. Gizli şeker hastalığı olan hastaların çoğunda açlık kan şekeri normal bulunabilir. Yani açlık kan şekeri normal olması şeker hastalığı yok anlamına gelmiyor. Bu durumda gizli şeker nedir sorusu akla geliyor.

Hastada şeker hastalığı olmasına rağmen açlık kan şekerinin normal çıkmasına gizli şeker hastalığı diyoruz. Gizli şeker hastalığı veya tıp dilinde "glikoz tolerans bozukluğu"toplumda aşikar şeker hastalığından iki kat daha fazla görülür. Ülkemizde her dört kişiden birinde gizli şeker hastalığının bulunduğunu söyleyebiliriz. Her yıl bu hastaların bir kısmında ciddi şeker hastalığı gelişmektedir.

Şeker yükleme testi "OGTT­Oral glukoz tolerans testi " yapılır. Test öncesi en az 10 saat aç kalınması gerekir. Sabahın erken saatlerde yapılması tercih edilir. Bu testin hastaya herhangi bir zararı yoktur. Aç karnına sabah gelen hastaya açlık kan şekeri bakılır. Şekerli sıvı verildikten sonra birinci, ikinci ,üçüncü saatlerde saat başı kan şekerine bakılır. Saat başı kan alındığı için uzun süren bir testtir. Sabah 3­4 saatinizi bu teste ayırmanız gerekir. Çıkan kan şekeri sonuçlarına göre varsa hekim gizli şeker tanısı koyar.(Yapılan teste ikinci saat kan şekeri düzeyi 200grdl ve üzerinde ise hastada gizli şeker vardır.)

Gizli şeker hastalığı belirtileri ile aynıdır.

• Ağız kuruluğu ve çok su içme

• Sık ve bol idrara çıkma

• Sık acıkma ve kilo alma

• Çok yemek yemeğe rağmen zayıflama ve halsizlik

• Ellerde ve ayaklarda uyuşma, ağrı, karıncalanma

• Baş ağrısı, baş dönmesi, dengesizlik

• Uyku hali

• Kadınlarda vajinal akıntı ve kaşıntı

• Yaraların geç iyileşmesi

• Görme bozukluğu

• Ciltte kuruma ve kaşıntı

• Tatlıya düşkünlük

• Erkeklerde cinsel bozukluğu, iktidarsızlık

• Gebelerde düşük

• Yemekten sonra fenalaşma, çarpıntı, baş dönmesi, bulantı, ellerde

titreme

• Ellerde ve ayaklarda yanma

Kimler Gizli Şeker Baktırmalı?

• Yukarıda sıralanan şikayetleri olanlar

• Ailede şeker hastalığı olanlar

• Geçmişte iri bebek doğuran kadınlar

• Düşük hikayesi olan kadınlar

• Gebelikte gebelik şekeri olan kadınlar

• Sık enfeksiyon geçiren hastalar

• Şeker hastalığı belirtisi olup Açlık Kan Şekeri normal çıkan hastalar

• Açlık Kan Şekeri 100mg/ dl üzerinde olan hastalar

• Hızlı kilo alanlar ve vermekte zorlanan hastalar

Gizli şeker de aşikar şeker hastalığı gibi tedavi edilmelidir. Tedaviyle birlikte hastada var olan şekere bağlı ağız kuruluğu, idrara sık çıkma, bacak ağrısı gibi şikayetleri olur. Tedavi edilmeyen hastalarda her yıl artan oranda aşikar şeker hastalığına yakalanma riski vardır.

Tedavi edilmeyen gizli şeker tıpkı şeker hastalığı gibi sivsice kalp damar hastalığına sebep olur. Bu hastalarda inme, felç, klap krizi sağlıklı insanlara göre daha sık görülür. Özellikle yüksek tansiyon hastalarında beraberinde gizli şeker varsa kalp damar hastalığı, görme bozukluğu ve böbrek hastalığı daha çabuk gelişir.

Sinir uçlarının tahrip olmasına bağlı ayaklarda ve ellerde yanma ve ağrı tedavi edilmeyen gizli şeker hastalarının en sık belirtisidir. Sinir uçlarındaki bu tahribe bağlı ayaklarda özellikle geceleri artan ağrılar görülür. Tedavi edilmeyen hastalarda bu rahatsızlık kalıcı olmaktadır.Gizli şeker hastalarında yemekten 2­3 saat sonra ani şeker yükselmelerive buna bağlı fenalaşmalar, baş dönmesi ve yemekten sonra uyku hali görülür. Sık acıkmaya bağlı hastalarda hızlı kilo alımı gözlenir.

Gizli Şeker Nasıl Tedavi Edilir ve Nasıl Korunabiliriz?

Gizli şeker ırsi olmakla birlikte diyet ve ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilir.

Yaşam tarzı değişikliği yani sağlıklı beslenme, egzersiz, sigaranın kesilmesi ve kilo verilmesi ile bu hastaların %50'sinde şeker hastalığıönlenebilir.